In gesprek met Mikkel Hofstee, auteur, spreker en vitaliteitsexpert – Lifeguard

Het boek Oermens 2.0 is een verademing in een tijd waarin we vooral lezen dat we alles uit onszelf moeten halen wat er in zit. Alleen al omdat het luchtig en met humor is geschreven is dit een modern biologieboek om van te smullen! Je ontdekt hoe je anno nu in essentie nog altijd een holbewoner bent en probeert mee te komen met je tijd, terwijl je daar evolutionair gezien niet op toegerust bent. Het zet de boel in perspectief en doet je inzien dat je beter af bent als je de oermens in jezelf meer ruimte geeft. 

Mikkel Hofstee (schrijver, spreker en vitaliteitsexpert) verwondert en verbaast zich in zijn boek over alles wat ons mens maakt. Hoe we in elkaar zitten, waarom wij doen we wat we doen – als individu, maar ook als soort. Hier is toch iedereen nieuwsgierig naar! Met Oermens 2.0 slaat Mikkel wat mij betreft de spijker op de kop (niet geheel pijnloos) en ik wil hem ontmoeten. Hij blijkt daar voor in. Het wordt een enthousiast gesprek met een filosofisch tintje.

Hoe houd je het vol als holbewoner in de stad?

Ons gesprek gaat al snel over iets dat onze tijdgeest kenmerkt: onze afhankelijkheid van technologie en dat we massaal bijna continu online zijn. Getuige onze verhouding met de smartphone en social media. Een onderwerp waar ook Mikkel, vooral met zijn tienerkinderen, volop in zit. “De smartphone gijzelt onze hersenen,” vat hij samen. “Technologie maakt ons leven makkelijker aan de ene kant. Aan de andere kant verwachten wij daardoor steeds meer onfeilbaarheid van onszelf en elkaar.”

Meteen denk ik aan het fenomeen selftracking, de behoefte om elke stap en hartslag in een statistiekje met analyses terug te zien. Op die manier zetten we technologie niet in als hulpmiddel, maar als een manier om onszelf alsmaar achter de broek aan te zitten en op de kop te geven. En kun je dan nog wel antwoord geven op de vraag hoe het met je gaat? Of raadpleeg je dan je smartwatch?

“Wij zijn geen binaire ja/nee wezens, maar uitermate complex. Het maakt ons juist leuk dat we feilbaar zijn. Dat vind ik interessant. Dat is mijn thema.”

Nu ik besef wat ik in wezen nog altijd bent, krab ik mij maar eens 2.0 keer op mijn harige hoofd. Ontspannen en tevreden zijn met minder is volgens mij de truc, maar hoe doe je dat als je midden in het werkende leven staat en in een stad als Amsterdam leeft?

De jager-verzamelaar voelt zich gejaagd

Zet zo’n gast in berenvelletje in onze maatschappij, in de randstad neer en je kunt je voorstellen dat die knettergek wordt. Die verliest in één keer zijn verstand. Bij ons gaat dat geleidelijker.

‘We staan altijd aan en zijn nooit klaar,’ schrijf Mikkel in zijn boek. ‘Onze huidige manier van leven sluit allang niet meer aan bij onze biologische stressreactie. Doordat het voor jager-verzamelaars zo essentieel was om die sabeltandtijger of hyena niet te missen, heeft ons lichaam een sterke en nuttige reactie op gevaar ontwikkeld. <…> In de huidige tijd wordt dezelfde stressrespons getriggerd, wellicht minder heftig, maar veel vaker. Mobiele telefoons, e-mails, geluiden, agressievelingen in het verkeer en boze klanten zijn zomaar enkele voorbeelden…’

Voeg daar nog even aan toe dat we erkenning willen, gezien willen worden, ertoe willen doen, iets moeten bereiken in ons leven, de beste versie van onszelf moeten zijn. Als je alles uit jezelf haalt wat erin zit, houd je niet veel over.

De tijdgeest en ik, is dat wel zo’n goeie match? Ik voel dat mijn blauwdruk niet altijd even lekker aansluit op het moderne leven. Dat het tempo voor mij te hoog ligt. Letterlijk. Als ik oversteek gaan de verkeerslichten te snel weer op rood. Op de fiets word ik aan alle kanten voorbij gesjeesd. En in de auto zie ik in mijn spiegeltje hoe de bestuurder achter mij de vuist heft als ik iemand voorrang geef die wil oversteken. Veel mensen gaan trouwens verontschuldigend rennen als je ze voorrang geeft bij een zebra, is dat je wel eens opgevallen? Alsof zij jou vooral niet te lang willen laten wachten. Of misschien zijn zij, net als ik, een beetje bang dat er ergens iemand ongeduldig gaat claxoneren. Ik ben niet de enige die zich onder druk soms anders gedraagt dan hij van nature zou willen. 

Hoe blijf je trouw aan je eigen waarden?

Ondanks mijn natuurlijke weerstand tegen al dat gehaast, vind ik dat ik moet opschieten. Niet alleen omdat ik bang ben voor snellere of verbaal sterkere mensen. Maar ook omdat ik denk dat ik mee moet doen aan het ‘normale’ tempo, anders loop ik achter de meute aan, kom ik niet op tijd. Dit mag je gerust als metafoor voor mijn leven beschouwen. Het kan ook gewoon zijn dat ik ouder word. Want ik ben al een paar jaar de veertig gepasseerd en krijg steeds beter zicht op mijn graf.

Mikkel, wat is eigenlijk ’normaal’? “Ik denk dat groepsdruk verantwoordelijk is voor de cultuur en ook voor je normen, voor wat normaal is. Wat mij betreft is de kern: kun je echt trouw zijn aan je eigen waarden? Het gaat mij om die boodschap. Als ik bij bedrijven dáár over kan praten, dat vind ik interessant. Daar werken we bij Lifeguard ook mee in de trainingen. Focus niet op het resultaat of de uitkomst, maar op het proces. Dat zijn wijsheden, maar om dat écht te doen… Ik vind het zelf hartstikke moeilijk.” Mikkel geeft het ruimhartig toe. Inderdaad, verdraaid lastig. Op sommige dagen voelt het voor mij als een dunne lijn over een ravijn. En ik heb hoogtevrees.

“Altijd bezig met morgen”

Met zijn bedrijf Lifeguard heeft Mikkel het instrument om zijn droom te vervullen. Al geeft hij toe: “Ik vergat dat ik het al in handen had. Ik was altijd een beetje bezig met morgen, overmorgen. Dat is niet erg, want die drive – ook al is je motivatie succes of CEO worden – geeft je wel energie om iets op te zetten. Het is een zoektocht. Ik ben bij mezelf te rade gegaan wat ik nou allemaal wilde bewijzen. Een bedrijf starten, de Amsterdam City Swim doen, een boek schrijven. Ergens heb ik een groot ego, anders doe je dit soort dingen niet. Maar ik heb dit boek geschreven omdat ik een boodschap heb. En ik ben tot de conclusie gekomen dat ik daar wel wat overtuigender in mag zijn.”

Geef de oermens in jezelf meer ruimte

“Ik geloof er heilig in dat we met z’n allen veel minder ziek worden als wij op een gezonde manier gaan samenwerken. Als we weer onze plek en interactie vinden met ‘het grote geheel’.”

Wat mij betreft is Oermens 2.0 een verademing in de stroom artikelen en boeken over hoe we onszelf zouden moeten verbeteren, overtreffen als het kan. Van de meeste ga je een beetje zweven. Dit boek zet je juist met je poten in de klei en laat zien hoe we nu eenmaal uit de fabriek zijn gerold. Waar we het dus mee moeten doen, ook in onze huidige omstandigheden. En dat zou zomaar kunnen als we de oermens in onszelf meer ruimte geven.