Vacatureteksten, wat zijn de grootste missers? In een poll op LinkedIn vroeg ik mensen wat zij de grootste missers in vacatureteksten vinden. Dat maakte wat los. Er werd op van alles afgeknapt. Spellingsfouten, ‘marktconform’ salaris, lange lijst met eisen, gebrek aan originaliteit. Veel mensen vonden eigenlijk alle missers die ik aandroeg tenenkrommend, maar met stip op 1: holle taal & clichés.

Wat is de allergrootste misser in vacatureteksten?

Hoe vaak zie je niet een vacaturetekst die je verdenkt van copy/paste? Met uitzondering van de functie- en bedrijfsnaam kunnen veel vacatureteksten net zo goed gaan over een andere baan of organisatie. Dan weet ik altijd weer precies waarom ik nooit meer in loondienst wil. Maar soms, heel soms, zie ik iets voorbij komen waarvan ik als overtuigd zzp’er hebberig word en denk ‘zal ik?’

Dan heeft de schrijver stilgestaan bij vragen als:

Wat spreekt de ideale kandidaat aan in deze functie?
Wat moet je echt weten over deze baan en onze organisatie?
Wat zou ik willen lezen als ik werkzoekende was?

Draai het anders om. Wat doe jij met die motivatiebrief waarvan je je afvraagt of het een copy/paste tekst is, waarin alleen jouw bedrijfsnaam is aangepast? Precies. Laat wel altijd netjes weten dat je met andere kandidaten verder gaat. Met respect afwijzen is essentieel. Dat verdient iedere sollicitant. En het zegt alles over hoe jij met mensen omgaat.

Schrijf met aandacht. En dúrf te schrijven.

Of je nu degene bent die vacatures voor het bedrijf uitzet, of degene die solliciteert: we worden allemaal rigoureus beoordeeld op wat en hoe we schrijven. Schrijf daarom met aandacht voor je beoogde lezers, je boodschap en het schrijven zelf.

Copy/paste vind ik zelf de grootste misser in vacatureteksten. Daarmee gaat in één keer een heleboel mis. En als het dan nog een beetje creatief is wat je kopieert, à la. Maar te vaak zien we hetzelfde mis gaan.

Ik splits het voor je uit in de top 7 missers.

Misser 1: holle taal & clichés

Je hebt affiniteit met…, bent zelfstandig én teamplayer, resultaatgericht…

Het is te makkelijk en leidt tot nietszeggende vacatureteksten. Als jij niet in je eigen woorden enthousiast kunt vertellen over de baan, hoe verwacht je dan geschikte kandidaten aan te trekken?

Andere alarmwoorden zijn:

leuke werkomgeving
je bent in staat om
mentaliteit
enthousiast
initiatief tonen
uiteraard heb je
gemotiveerd
gedreven
prioriteiten stellen
dynamische werkomgeving
stressbestendig
vrijheid en verantwoordelijkheid

Je kent ze wel.

Als je zulke woorden toch gebruikt, maak het dan concreet en laat ze minimaal gepaard gaan met bewijs. Inhoud. Wat houdt ‘leuke werkomgeving’ in?

Vraag je af: wat wil en moet iemand weten over deze baan en ons bedrijf? Geef een omschrijving van het werk. Misschien voegt een quote van een medewerker iets toe. Of kun je het letterlijk laten zien met foto’s of een wervend filmpje? Zorg dat je sollicitant de vraag kan beantwoorden: zie ik mezelf daar werken?

En natuurlijk wil je iemand aannemen die een aanwinst is voor je bedrijf. Benadruk de dingen dat er voor jou echt toe doen, die het verschil maken tussen wel of niet uitnodigen voor een gesprek. Iets over beschikbaarheid, ervaring, talen of het kennisniveau bijvoorbeeld.

Misser 2: lange lijst met eisen

Balans. De vacaturetekst valt om als de lijst met eisen langer is dan wat iemand ervoor terugkrijgt. Als één partij de eisen stelt, gaat het nooit leuk worden.

Misser 3: goodies als arbeidsvoorwaarden

Elke dag vers fruit, een plant op je bureau, grappen en grollen met collega’s, tafelvoetbal, elke maand een borrel. Die kunnen wel degelijk het verschil maken voor een sollicitant. Dus serveer in je vacaturetekst vers fruit als dat er is, maar dit zijn geen arbeidsvoorwaarden.

‘Wij bieden jou de kans om te werken in een inspirerende omgeving waarin je kunt groeien en ontwikkelen.’ Ook dit is geen arbeidsvoorwaarde. Dit is een ondergrens.

Het aantal uren dat iemand werkt, salaris, vakantiedagen, vergoedingen. Dat zijn arbeidsvoorwaarden. En het marktconforme salaris? Daar moet een dikke streep door. “Benoem het salaris in klinkklare euro’s,” vindt ook Nicol Tadema (tekstspecialist arbeidsmarktcommunicatie).

Misser 4: over jezelf beginnen en dan van geen ophouden weten

Jij en ik ontmoeten elkaar voor het eerst. Ik steek meteen van wal met een relaas over wie ik ben, waar ik voor sta. Ik stel geen vragen aan jou en maak nauwelijks oogcontact. Wanneer ik doorkrijg dat je er nog bent zeg ik: ‘Zeg, ik heb een heleboel werk liggen, dat kan jij misschien wel doen.’

In een echte ontmoeting blijf je waarschijnlijk langer luisteren dan je wilt, uit beleefdheid of om niet bot over te komen. Maar bij een vacaturetekst kan je zonder schuldgevoel je hoofd wegdraaien.

Hoe raak je iemand die perfect bij je past als je die niet eerst op de juiste manier aanspreekt?

In elk geval met een duidelijke, herkenbare functienaam. Zie ik vanuit mijn ooghoek het woord ‘tekstschrijver’ dan trekt dat bijna net zo snel mijn aandacht als mijn eigen naam. Wat zijn daarnaast goede aandachtstrekkers in je tekst? Een kopzin en tussenkopjes waarmee je de ideale kandidaat aantrekt. Bijvoorbeeld:

Wil jij als vormgever bij ons aan de slag voor 3 dagen per week?

[Tekst en uitleg in een paar aansprekende zinnen.]

Effectieve mailings (en meer) maken voor goede doelen

[Leg uit wat de nieuwe vormgever gaat doen, zodat die zich een beeld kan vormen.]

Gedreven collega’s die graag kennis met je uitwisselen

[En natuurlijk vertel je wat hij of zij ervoor terugkrijgt en kan verwachten.]

Als de baan een slashie is, buit dát dan uit. (Ben jij vormgever, fotograaf en projectleider in één?) Er zijn vast en zeker mensen juist op zoek naar een baan waarin ze buiten de kaders van één functie mogen werken en daar de juiste talenten voor hebben.

Misser 5: woorden in de mond leggen

Jij wilt, jij denkt, jij bent, jij weet als geen ander.

Ho ho, dat bepaal ik zelf wel. En het is zo weinig creatief. Ik krijg ook de rillingen van uitspraken als:

Kom je bij ons knallen?

Zoek jij een uitdaging?

Misschien is het mijn leeftijd (grofweg boven de veertig), maar ik wil helemaal niet knallen en ik daag mezelf al genoeg uit. Ons ‘ouderen’ op de arbeidsmarkt kun je beter aanspreken op onze bakken met kennis en ervaring waar jouw organisatie om zit te springen.

Het is een dunne lijn, dat schrijven. Dat weet ik ook wel. Want wanneer ben je creatief en origineel? En wanneer wordt het te populair en sluit de taal of toon geschikte kandidaten uit? Daar moet je bij het schrijven gevoel voor hebben. Of krijgen, en dat valt gelukkig te leren.

Misser 6: de sollicitant niet serieus nemen

Als je een grafisch vormgever zoekt, hoef je niet te zeggen dat je wil dat iemand creatief is, deadlines weet te halen, op details let en bij voorkeur een passende opleiding heeft. Ga er vanuit dat sollicitanten hun vak verstaan en neem ze serieus. Dan hoef je een heleboel voor de hand liggende dingen niet te zeggen. En kun je de ruimte die je hebt goed benutten.

Misser 7: de zonde-van-de-ruimte tekst

Hierin komt alles bij elkaar. Elke misser is zonde van de ruimte. Maar soms is het wel erg zinloos opgezwollen en lees je zoiets als:

‘Wij zijn op zoek naar een gedreven tekstschrijver die enthousiast wordt van het schrijven van uiteenlopende teksten en die het leuk lijkt om bij ons te werken.’

In één keer een goede tekst schrijven gaat niet. Je schrijft een grove eerste versie en daar ga je vervolgens een paar keer doorheen. En ben je eenmaal tevreden? Schrap dan tot slot elke alinea, elke zin, elk woord en zelfs elke letter als het niets toevoegt. Daar worden je tekst en boodschap krachtiger van.